Мақомот мегӯянд, ин тасмим барои кам кардани тасодуф дар роҳҳо муҳим буд.
Моҳсафар, сокини ноҳияи Рӯдакӣ, чанд моҳ пеш бо пули роҳрубии худ барои писараш скутери барқӣ харид. Мехост харҷи оилааш барои роҳкиро кам шавад. Писари 27 солаи ин зан бо дучарха ва бе ягон харҷи зиёдатӣ ба Душанбе равуо мекард “Бачаи ман англисӣ мехонад, роҳамон дароз аст, маблағи зиёд надорем, ки ҳар рӯз ба ӯ пул диҳам, то рафта биёяд. Инро харидам, ки аз дасти норасӣ, ҳаминро ҳай карда раваду ягон камбудиро буд кунад. Масалан вақте дору даркор аст ё бозор бояд равад, зарур аст ин.” – мегӯяд, Моҳсафар Сафарова.
Чандест писари Моҳсафар наметавонад бо скутер ба шаҳр ворид шавад. Ба ӯ гуфтаанд, бидуни қайди давлатӣ ва рақами махсус аз он истифода набарад. Мегӯяд, ҳанӯз онро ба қайд нагирифта буданд, ки истифодааш пурра манъ шуд.
Моҳсафар Сафарова афзуд: “Гуфтанд, дигар намемонанд, намедонам ҳоли зиндагии мо чӣ мешавад.”
Истифодаи "скутер" ва "самокат"-и барқӣ дар роҳҳои мошингард ва пиёдагарди шаҳри Душанбе то 5 соли оянда манъ шуд. Сабаб ҳам танзими фаъолияти бенизоми онҳо, коҳиши садамаҳо ва пешгирии халал ба ҳаракати мошинҳову пиёдагардон гуфта шудааст. Ин қарор шумори дучархаҳои барқиро дар роҳҳои пойтахт ангуштшумор ва харидори онро ҳам кам кардааст.
Абдуқаҳор Розиқов, соҳибкори бозори Корвон дар сӯҳбат бо мо гуфт, чанд рӯз боз касе ба суроғи скутерҳо намеояд: “Савдо чанд рӯз шуд нест. 20 дона оварда будем, яктояшро фурухтем ин қадараш мондагӣ аст. Харидор буд якта нимта мефурӯхтем, се чор рӯз шуд савдо нест. На харидор аст на ҳичӣ. Кадоме бинад? мегӯяд, манъ шудааст, намегирем.”
Аз ин пеш мақомот соҳибони скутерҳоро маҷбур карданд, ки нақлиёти худро аз қайд гузаронанд ва рақами давлатӣ бигиранд. Зоҳиран ин қарор натавонист ҳаракати скутерҳоро дар шаҳр ба назм орад. Тасмими манъи ҳаракати скутерҳо дар роҳу пиёдаравҳои шаҳр пас аз он гирифта шуд, ки ба иттилои мақомот садамаҳои маргбор бо ширкати чунин навъи нақлиёт зиёд шуд. Мақомот мегӯянд, аз аввали сол бо скутеру самокатҳо 26 садамаи нақлиётӣ ба қайд гирифта шудааст, ки дар натиҷа, 3 нафар ҷон бохта, 24 нафари дигар ҷароҳатҳои гуногуни ҷисмонӣ бардоштаанд. Фақат дар як ҳафтаи аввали моҳи октябр мақомот аз марги ду ронандаи скутерҳои барқӣ хабар доданд.
Коршинсон мегӯянд, роҳҳои кишвар барои ҳаракати ин навъи нақлиёт мувофиқ нестанд ва мақомотро зарур аст, то аввал барои ин шароит фароҳам оварда баъдан иҷоза диҳанд.
Абдурақиб Қодиров, коршиноси масоили роҳу нақлиёт гуфт: “Ҳанӯз масалан ба баъзе асноди ҳуқуқӣ, хусусан қоидаҳои ҳаракат дар роҳ бояд баъзе мушаххасот ворид шавад, ки ҳамин скутерҳо чӣ намуд нақлиёт ҳастанд. Аз нигоҳи меъёрҳои техникӣ. Бояд мушаххас шавад, ки роҳи ҳаракати онҳо куҷост. Роҳи пиёдагард, автомобилгар ё роҳи махсус? Ин самти масъала ҳал нашудааст. Соҳибони ин намуди воситаҳои нақлиёт синну соли гуногун доранд, ҳатто талабаҳои мактаб ҳам ҳастанд.Ҳатто дар дохили боғҳои фарҳангиву фароғатӣ ҳам истифода мекунанд.”
Таҳлилгар мегӯяд, скутерҳои барқӣ зуд суръат мегиранду, на ҳамеша имкони сари вақт боздоштани онҳ мавҷуд аст. Касе, ки қобилияти вокуниши сареъ надорад, метавонад ба хатар рӯ ба рӯ шавад.
Шафқат Аҳмадов, ки чанд сол боз дар шабакаҳои иҷтимоӣ ба фурӯшу иҷораи скутерҳо машғул буд, мегӯяд, беҳтар буд, истифодаи ин навъи нақлиётро фақат барои афроди то 18 сола манъ мекарданд.
“Кори бисёр одамонро осон мекард, баъзеҳо барои мағоза рафтан истифода мебурданд. Ҳастанд онҳое, ки хонаҳояшон аз мағоза дур аст. Скутерҳои калон барои мардум дар хоҷагии деҳқонӣ кӯмаки беандоза мерасонад. Баъзеҳо ба кор мераванд.”- Шафқат Аҳмадов, скутерфурӯш
Манъи истифодаи скутерҳо дар Тоҷикистон дар ҳолест, ки сокинон, аз танбашавӣ дар роҳҳо ва камбуди нақлиёту гаронии роҳкиро шикоят мекунанд. Чанде аз ҳамсуҳбатони мо гуфтанд, хуб аст, агар қарори пурра манъ кардани ин навъи нақлиёт бознигарӣ шавад.
Гуфтугӯ